دیپلۆماسیەتی ئاژاوە ئەگەر توانیویەتی کۆسپ بخاتە سەر رێگای گەشەسەندوویی کۆمەڵگای مەدەنی لە ئێران، ئەوا توانیویەتی دەستێکی باڵای هەبێ لە شێواندنی سەقامگرتوویی و ئیفلیج کردنی کۆمەڵگای مەدەنی لە دەرەوەی سنوورەکانیشی. ئەم ئەجیندایە پێمان دەڵێ کە رێژیم ئامادە نابێ بچێتە نێو پرۆژەی مۆدێرنیزاسیۆنی دیپلۆماسی کە ئاکامی “دەوڵەتی خۆشبژێوی” و پابلیک دیپلۆماسی لێدەکەوێتەوە، بەڵکە بە هەموو شێوەیەک هەوڵ بۆ بەهێزکردنی مۆدێلی “دەوڵەتی زێرەڤان” دەدا و لەم میانەیەدا هێژمۆنیای جەنگسالاران تاکە میکانیزمێکە کە رێژیم بە هێندی دەگرێ. زیاتر بخوێنەرەوە “دیپلۆماسیی ئاژاوە و هێژمۆنیای جەنگسالاران” →

وەك ئاشكرایە ژانری چیرۆك چونكە پەیوەندییەكی بنەڕەتی بە هونەری گێڕانەوەوە هەیە، بۆیە ژانری چیرۆك لە زۆربەی ژانرەكانی دیكەی نووسیندا بوونی هەیە. ئاخر لە ژیان خۆی چیرۆكێكی درێژە، یان ئەگەر بەڕوانگە ئایینیەكانەوە لە ژانری چیرۆك بڕوانین، ئەوە ژیان بە سەفەرێكی كورت دەچوێنن. دیارە ژیانی هەر یەكێكیشمان بۆ خۆی چیرۆكە، بۆیە لە چیرۆك لە زۆربەی ژانرەكانی دیكەی ئەدەبیاتدا هەیە و هەندێك ژانر تەنانەت بەبێ ڕەگەزی چیرۆك ناتوانێت بژیت. بۆ نموونە: كام شانۆنامە هەیە ڕەگەزی چیرۆكی تێدا نەبێت؟ ئایا دەچێت بیرەوەریی بنووسینەوە و ڕەگەزی چیرۆك بوونی نەبێت؟ ئایا كام ڕۆمان هەیە خوێنەر بەر چیرۆك نەكەوێت؟ ئاخر زۆرجاران شیعرێكی كورتیش چیرۆكێكی درێژی لە هەناوی خۆیدا هەڵگرتووە. كەواتە دەپرسین: چیرۆك چییە؟ زیاتر بخوێنەرەوە “دیمانەی کولتوور و ئەدەب: تەوەری چیرۆک” →

لەم سەردەمەدا قسەکردن لە دێمۆکراسی بە واتای مانا تەرکیبییەکەی “دێموس – کراسیا” باوی نەماوە چوونکە خوێندنەوەی هاوچەرخ لەمەڕ دوو چەمکی “دەسەڵات” و “گەل” زۆر ئینتەزاعی تر بۆتەوە. تێگێشتنی ئێمە لە چەمکی ئاڵۆزی دەسەڵات و هەروەها مانای سەبجەکتیڤی گەل، جیاوازییەکی زۆری هەیە لەگەڵ تێگێشتنی خەڵکی یۆنانی کۆن.
زیاتر بخوێنەرەوە “گەل لە کۆنتێکستی دێمۆکراسی دا” →

رکوودی سیاسی لەخۆیدا مەترسی نییە، چوونکە هەر دیاردەیەکی کاتیی، تا ئەو کاتەی رێگای چارەسەریی بۆ هەبێ، شانسی دەربازبوونیشی هەیە. بەڵام یەکێک لە مەترسییەکان بۆ سەر رکوودی سیاسی، بەهێزکردنی رەوتی ئاکسیۆماتیکە کە لەم وتارەدا هاتە بەر باس و هەروەها داننەنان بە رکوود و دابەزینی ئاستی تۆلێرانسی نیهادە سیاسییەکانە لەهەمبەر رەخنەگرتن دا. ئەم دۆخە نەک هەر یارمەتی بە دەربازبوون لە رکوود نادا بەڵکە زەمینەی قەیران و دواتر شکستی سیاسی بۆ نیهادە سیاسییەکان خۆش دەکا. زیاتر بخوێنەرەوە “رکوودی سیاسی” →

کوشتاری زیندانیانی سیاسی لە ساڵی ٦٧ دا هەر جینایەت نەبوو، بەڵکە پرۆسەیەکی نۆرماڵ بوو کە دەبوایە سیستەم بەباشی تەواوی بکا. زیگمۆند باومان مافی خۆی بوو ئەگەر دەیگوت: کاتێ سەدام لەبەر چاوی جیهاندا بە هەزاران کوردی کیمیاباران دەکرد و، خەڵکی تامیر بە پانەوە ژینۆساید دەکران، دڵنیا بووم کە ئێمە لە رەهەندە کارەساتاوییەکانی هۆلوکاست تێنەگێشتوین و ئیدەی هۆلوکاست خاشەبڕ نەکراوە. بەراستی کەیسی هۆلوکاست چۆن دادەخرێ لە کاتێکدا دیالێکتیکی حەرام عەقڵی مودێڕن تووشی چالنج دەکا؟ زیاتر بخوێنەرەوە “هۆلوکاستی شەستەکان” →

ئەم وتارە هەوڵدەدا بە شرۆڤەیەکی کۆگنێتیڤانە ئاوڕ لە دیاردەی رەخنەی “دەروون پارادایمی” بداتەوە کە دوو جار رۆڵی چارەنووسسازی لە مێژووی حدک دا هەبووە. بۆ ئەوەی زەمینەی مژارەکە هەموارتر بێ، سەرەتا هەوڵدەدەم باسێکی کورت لەمەڕ “ماهیەت” و زەروورەتی حیزب بەگشتی بکەم. دواتر “کارکرد” یاخۆ فۆنکسیۆنەکانی حیزبی سیاسی بخەمە بەرباس و، دواجار باس لە کارایی رەخنەی “دەروون پارادایمی” وەک پێشمەرجێکی گرنگ بۆ چالاک کردنی نیهادە سیاسییەکان بکەم.

زیاتر بخوێنەرەوە “دیاردەی رەخنەی دەروون پارادایمی” →

ئەندامانی کۆمەڵگا بۆیە لە هەڵبژاردن دا بەشداری دەکەن تاکوو کاندیدایەک هەڵبژێرن کە یا ئینتەمای حیزبی و سیاسی لەگەڵ ئەودا هەیە، یاخۆ لەباری پسپۆرییەوە توانای ئەوەی هەیە کە داواکارییەکانی هاوڵاتیان جێبەجێ بکا و هەلومەرجی ژینگەیەکی ئەوان، چ لەباری کۆمەڵایەتییەوە و چ لەباری سیاسی و خەدەماتییەوە، باشتر بکا.

زیاتر بخوێنەرەوە “هەڵبژاردن لە روانینێکی کۆمەڵناسیانەوە (بەشی کۆتایی)” →

دیسکۆرسی ئیسڵاحات ئەمرۆ زۆر لەوە لاوازترە کە عەمەلگەرا سیاسییەکان خۆیانی پێوە پێناسە بکەن. هەڵبەت چالاکانی مەدەنی و سیاسی نەقدی دیسکۆرسی “جامەعەی مەدەنی” ناکەن و لەسەر ئەو باوەڕن کە بنەما فکرییەکانی ئەو دیسکۆرسە و داوا مەدەنییەکانی ئێستاش موعتەبەرن و لە جێی خۆیدایە، بەڵام رووی نەقدی ئەوان لە تیۆریسێنەکانی بزووتنەوەی ئیستڵاحتەڵەبە و، پێیان وایە کە بزووتنەوەی دووی خورداد قەرار بوو چاکسازی لە حوکوومەتدا بکا، بەڵام ئەوە حوکومەت بوو کە چاکسازی لەم بزووتنەوەیەدا کرد.

زیاتر بخوێنەرەوە “هەڵبژاردن لە روانینێکی کۆمەڵناسیانەوە (بەشی یەکەم)” →

رەهەندەکانی هۆکاری خۆکوژیی فەریناز خوسرەوانی هەتا ئێستاش ناروونە، بەڵام ئەو بەڵگانە هەرچییەک بن و باس لە هەر هۆکارێک بکەن، دیسان نابێتە هۆی ئەوە کە چاوپۆشی لە رەهەندی کارەساتاوی ئەم رووداوە بکەین، واتە نەبوونی ئاسایشی کار و حوزووری ژن لە کۆمەڵگە دا. ئەوەی لەم میانەیەدا بەرچاو دەکەوێ، ژن لە کوردستانی ئێراندا ئەمنیەت و ئاسوودەیی خۆی لە چوارچێوەی بنەماڵە و هەروەها گوێرایەلی بۆ نۆرم و یاساکانی کۆمەڵگەدا دەبینێتەوە. زیاتر بخوێنەرەوە “ئەمجارەش پیاوەکان بوون!” →

کوتی؛ “برۆ… مەیتەکەی بێنەوە. هەر لێرە، لە حەوشەکەی خۆمان دەیشارینەوە. کەس نازانێ” کوتم؛ “چۆن کەس نازانێ، دار و دیوار بووە بە چاو. لێیگەڕێ دایە، خۆ ئەو قەت نەیزانی حەسانەوە چییە! دەبا هەر لەو شوێنەی بەخاکیان سپاردووە، ئارام بگرێ.” دەستی گرتم و بەو چاوە کزانەی وەها لە چاوەکانم راما کە لە تاوی دڵم وەک گەڵای دارەکانی حەوشەکەمان هەڵوەری.

زیاتر بخوێنەرەوە “لە ئاسمان نزمتر” →